Menu

Noże szturmowe – opis i historia

W ninejszym artykule znajdziesz podstawowe informacje na temat noży szturmowych, oparte na anglojęzycznej stronie wikipedii o nożach szturmowych „combat knife”.

 

Czym jest nóż szturmowy?

Nóż szturmowy to nóż przeznaczony wyłącznie do celów wojskowych, głównie do walki wręcz.

Od końca wojny pozycyjnej, większość noży szturmowych została wtórnie zaprojektowana do zadań użytkowych (oczyszczanie liści, rąbanie gałęzi na okrycie, otwieranie skrzyń z amunicją itp.) – było to dodatkiem do ich pierwotnej roli jako broni do walki wręcz, i można spotkać się z nazwą „noże bojowe”. Z drugiej strony, noże wojskowe, które są przeznaczone głównie do roli innej niż walka wręcz, są zwykle określane w inny sposób, zazwyczaj nazwy nawiązują do ich zadań np. „nóż użytkowy” lub „nóż survivalowy”.

 

Historia

Puginały (potocznie zwane również sztyletami), zaprojektowane do celów wojskowych w walce wręcz, są używane przez żołnierzy od tysięcy lat. Wprowadzenie sztyletów wykonanych z żelaza było ważnym krokiem w rozwoju noża szturmowego, a broń ta była wysoko ceniona w starożytnych armiach Bliskiego Wschodu. Francuskie i włoskie sztylety wojskowe z XIV wieku jako pierwsze wprowadziły ostro zakończone i obosieczne ostrza w odpowiedzi na ulepszenia pancerza i potrzebę wykorzystania słabości pancerza ochronnego. Anglicy i Skandynawowie wprowadzili do służby wojskowej nóż bojowy znany jako „bollock dagger” (pol. sztylet bollock) około roku 1350, podczas gdy francuski poignard i szkocki dirk były sztyletami zaprojektowanymi od początku jako broń wojskowa.

Wzrost użycia broni palnej doprowadził do spadku użycia sztyletów i noży bojowych jako broni o znaczeniu wojskowym. Jednak prywatnie kupowane noże były często noszone przez żołnierzy piechoty do użycia zarówno jako broń pomocnicza, jak i narzędza użytkowe. Niektóre siły wojskowe wydawały noże na indywidualne kampanie lub dla oddziałów specjalistycznych, takich jak pionierów lub inżynierów terenowych, ale te narzędzia tnące nie były pierwotnie przeznaczone do użycia jako noże bojowe.


Reklama



 

Współczesne noże szturmowe

Dawniej znany jako nóż do okopów, „nóż bojowy” był używany przez obie strony na froncie zachodnim podczas I wojny światowej. Od tego czasu noże szturmowe zostały wydane przez armie wielu narodów. Chociaż różnią się one szczegółami, wszystkie mają wspólną cechę, że są celowo zaprojektowane do celów wojskowych, z ich główną rolą jako broni do walki wręcz.

 

II Wojna Światowa

Podczas II wojny światowej powstał brytyjski nóż bojowy Fairbairn-Sykes. Został zaprojektowany przez Williama E. Fairbairna i Erica A. Sykesa, dwóch byłych członków miejskiej policji w Szanghaju, którzy wyszkolili wielu żołnierzy w walce wręcz.  Nóż Fairbairna-Sykesa zainspirował kilka podobnych noży z tych czasów, takich jak Stiletto V-42 zaprojektowane przez ppłk Roberta T. Frederick, który dowodził elitarnym amerykańsko-kanadyjskim First Special Service Force i United States Marine Raider stiletto, zaprojektowanym przez podpułkownika Clifford H. Shuey. W ZSRR Armia Czerwona wyemitowała noże bojowe w oparciu o jeden wzorzec znany jako seria NR.

Pod koniec 1942 r. Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych przyjął model 1219C2, nazwany później „Nóżem bojowym USMC Mark 2”, ale lepiej znany w popularnej terminologii jako KA-BAR. KA-BAR różni się od amerykańskich noży bojowych z okresu I wojny światowej, ponieważ został zaprojektowany jako przedmiot do podwójnego zastosowania, przystosowany zarówno do walki, jak i zadań użytkowych. Różnił się od wcześniejszych noży USMC, takich jak Marine Raider Stiletto, tym, że używał mocnego, szerokiego ostrza z typem głowni „clip point” (dowiedz się więcej o typach głowni tutaj: „rodzaje ostrzy noża„), który ułatwiał siekanie, a także pchnięć nożem. Doniesienia o skuteczności nowego noża w walce w dżungli uzasadniały decyzję Korpusu Piechoty Morskiej o wyznaczeniu KA-BAR jako noża szturmowego USMC dla poszczególnych marines.

Amerykańska armia przyjęła nóż okopowy M3 w 1943 roku jako standardowy nóż szturmowy. M3 zastąpił wcześniejszy model z I wojny światowej – nóż myśliwski Mark I w służbie bojowej. M3 był „prawdziwym nożem szturmowym”, ponieważ był przeznaczony wyłącznie do celów wojskowych i był przede wszystkim przeznaczony jako nóż bojowy, chociaż niektóre kompromisy zostały wprowadzone w projekcie w celu zachowania strategicznych materiałów. Po dostosowaniu do zadań użytkowych, takich jak otwieranie puszek po żywności lub pudełek z amunicją, szybko pojawiły się ograniczenia M3.

W Stanach Zjednoczonych Bo Randall rozpoczął produkcję noża „All Purpose Fighting Knife” (pol, Uniwersalny nóż do walki) nadając mu w swoim katalogu oznaczenie „Numer 1”. W latach 1942-1945 Randall Made Knives wyprodukował 4000 noży do użytku na polu bitwy przez wojska amerykańskie, a ok. 1058 noży zostało dodatkowo przekazanych do Northampton Cutlery Company w Springfield w stanie Massachusetts w celu zaspokojenia popytu na broń. W latach 50. Randall zaadaptował ogólny wzór noża Bowiego do kilku swoich wzorów nóżów bojowych.

 

Po II Wojnie Światowej

Większość sił zbrojnych dzisiaj w dużym stopniu ustandaryzowała rodzaje noży szturmowych wydawanych żołnierzom. Chilijskie siły komandosów są na przykład przeszkolone w używaniu Corvo, tradycyjnej chilijskiej broni wojskowej. Pułki Gurkha faworyzują Kukri, szerokie ostrze, zakrzywione narzędzie do cięcia ogólnego przeznaczenia i broń, która bardziej przypomina maczetę lub Filipino Bolo niż nóż. W amerykańskim Marine Corps, standardowym nożem szturmowym od czasów II wojny światowej był nóż USMC Fighting Utility.

Zaprojektowany do użytku wojskowego, z wkładem dla kapitana George’a Ingrahama, chirurga bojowego w 94. oddziale medycznym armii amerykańskiej, model 14 „Randall” Atak był popularnym nożem bojowym przeznaczonym do użytku wojskowego, a nóż był szeroko kupowany przez poszczególnych żołnierzy i marines. Podczas konfliktu Randall otrzymał informacje od kapitana Ingrahama, który poprosił o ząbkowanie grzbietu, by móc przeciąć kadłub zestrzelonego samolotu, by uratować uwięziony personel i wydrążony uchwyt, aby umożliwić przechowywanie sprzętu do przetrwania. Randall dokonał zmian, w rezultacie tworząc jeden z pierwszych nowoczesnych noży do survivalu.

Kolejnym nożem szturmowym pojawiającym się w czasie wojny wietnamskiej był Gerber Mark II, zaprojektowany do użytku wojskowego przez kapitana armii USA Buda Holzmana i Al Mar, który z kolei był oparty na wzorze Romana Mainz Gladiusa lub krótkiego miecza. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych uczeń i protegowany Fairbairn, pułkownik Rex Applegate, pracował z projektantem noża Billem Harseyem, Jr., aby zaprojektować nóż bojowy Applegate-Fairbairn, nazywanym tak, ponieważ został zaprojektowany jako ulepszenie w Fairbairn-Sykes w oparciu o dyskusje które Applegate i Fairbairn mieli podczas II Wojny Światowej by wyeliminować słabości noża FS (np. Słaby clip point, niezdolność do określenia orientacji ostrza jedynie za pomocą uchwytu). Pierwszy z tych noży został wykonany przez Al Mar Knivesa, w oparciu o projekty Harseya.

Knifemaker Bill Harsey później połączył siły z Chrisem Reeve’em, aby zaprojektować nóż Yarborough, nóż wojenny prezentowany każdemu absolwentowi kursu kwalifikacyjnego Sił Specjalnych Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych. W ostatnim etapie tej ewolucji Bill Harsey i Chris Reeve współpracowali z ojcem programu Modern Army Combatives, Mattem Larsenem, aby zaprojektować nóż LHR Combat.

Niemieckie wojsko używa Eickhorn KM2000 jako standardowego noża. Projekt jest westernizowanym Tantō, wydanym dla Bundeswehry. Ostrze jest wykonane z 440A lub N695 w zależności od różnych modeli. Niektóre z nich używają stali 55Si7. Nóż Eickhorn w Solingen w Niemczech wydał bagnety KCB-77 dla kanadyjskiego wojska i USMC. Oprócz KM2000 istnieje wiele innych noży z serii Eickhorn, KM3000, KM4000, KM5000, ParaCommando i Aviator Series. Noże Eickhorn są niezwykle wytrzymałe i do profesjonalnego użytku. Noże te są również preferowane przez siły zbrojne na całym świecie.

Austriackie siły używają noża Glock, bardzo mocnego noża szturmowego. Jest on również sytosowan jako bagnet do karabinu szturmowego Steyr AUG używanego przez austriackie siły. Ostrze składa się z fosforowanej stali węglowej. Uchwyt jest specjalnym mocnym polimerem wyprodukowanym przez Glocka. Nóż Glock jest również używany przez siły specjalne na całym świecie.

Add a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.